در تمامی این سخنرانی‌ها از مصائب جانسوز و ناگواری که بر امام حسین (ع) و اهل‌بیت ایشان از مکه به سمت کربلا کربلا گذشته سخن گفته شده که توسط مستمعین در هنگام وعظ یادداشت شده است.

 در پایان این کتاب نیز مختصری از حالات روحی و معنوی آن مرحوم نقل شده است. اکثر مطالب و محتوای کتاب حالت روضه داشته و حاوی نکات اخلاقی فراوانی است.

عنوان این کتاب به « مجالس المواعظ و البکاء فی ایام عاشورا» نیز معروف است.

جنبه بی نظیر این کتاب این است که عمق فاجعه و مصیبت وارد بر حضرت ابا عبدالله الحسین علیه السلام را آشکار کرده و بی شک مورد عنایت و توجه آن حضرت قرار گرفته است.

در گفتارها و مواعظ موجود در این کتاب دو محور اصلی وجود دارد:

موعظه و تنبّه دادن وجدان مخاطبان – ذکر مصائب صاحب المصیببه الراتبه حضرت اباعلدالله الحسین علیه السلام و یارانش

مختصری در احوال و آثار مرحوم حاج شیخ جعفر شوشتری:

آیت اللّه شیخ جعفر شوشتری، در سال 1230هـ. ق در شهر شوشتر متولد شد و در اوایل جوانی، برای تحصیل علوم دینی، به همراه پدرش به نجف اشرف رفت و نزد شیخ مرتضی انصاری شیخ محمدحسن نجفی در حوزه ی علمیّه ی نجف اشرف تحصیل نمود. پس از پیمودن مدارج عالی علمی و خودسازی و تهذیب نفس وآراستگی به ارزش های اخلاقی و انسانی و پیراستگی جان و روان، سرانجام به فقیه گرانمایه، سخنور بزرگ، دانشمند سترگ، علامه ی فرزانه، آیت اللّه حاج شیخ جعفر شوشتری شهرت یافت.

علامه آقا بزرگ تهرانی(رحمه الله) در مورد ایشان می نویسد: «مرحوم حاج شیخ جعفر شوشتری (رحمه الله) فرزند حسین شوشتری، از بزرگان علما و اجلّای فقها و مشاهیر دانشمندان و از فراخوانان به سوی خدا (و دعاة الی الله) در عصر خود بوده است».

شیخ جعفر، در سال 1255هـ. ق رساله ی عملیه ی «منهج الرشاد» را نوشت و حسینیه ای در شوشتر بنا نمود.

آثاربه جای مانده از این عالم ربانی که همیشه مورد توجّه عالمان دین، بخصوص اهل منبر بوده است؛ عبارتند از:

1-منهج الرشاد 2-الخصایص الحسینیة 3- دمع العین 4-لوائح اللواحین5-فیوضات مسعودیه 6-فوائد المشاهد و نتایج المقاصد 7-اصول دین یا الحدائق فی اصول دین 8-مجالس المواعظ 9-مجالس البکاء

در میان عالمان برجسته، کمتر کسی توفیق و سعادت این داشته که با داشتن مقام مرجعیّت، بر فراز منبر رسول الله صلی الله علیه و آله و سلّم به وعظ و خطابه نشیند و در میان سخنوران واعظ نیز کمتر کسی را دیده ایم که چونان عالم ربّانی حاج شیخ جعفر شوشتری ، مستمعان را بسوزاند و بگریاند و به خویش آرد.

ویژگی بارز در شخصیت مرحوم شیخ جعفر، شیفتگی وصف ناپذیرش بر سالار شهیدان، حضرت ابا عبد اللّه (ع) بود؛ بطوری که به هنگام یادآوری رخداد جانسوز کربلا می سوخت و سوز دلش به صورت قطرات اشک، از دیدگانش فرو می بارید به همین جهت هم با آن مقام علمی، فقهی و کهولت سن تا آخرین سالهای زندگی پر برکت خویش، به منبر می رفت و با شوری وصف ناپذیر، نام و یاد کربلا وعاشواری حسینی و راه و رسم افتخار آفرین آن حضرت را برای دوستداران و رهروانش ترسیم می نمود. ایشان مردم را به ارزش هایی که کربلا، دانشگاه آن و امام حسین (ع) آموزگار بزرگ وتبلور تجّسم راستین آنها بود، فرا خوانده و درباره ی ضد ارزش ها هشدار و اندرز می داد.

مرحوم آیت اللّه شوشتری، پس از انجام رسالت دینی و ارشاد مردم در شهرهای مختلف ایران و زیارت هشتمین امام شیعیان، علی بن موسی الرضا (ع) در شور و شوق زیارت امیر المؤمنان علی (ع)، سرانجام در 28 صفر سال 1303هـ. ق(11) روح بلند آوازه و ملکوتی اش به جوار رحمت حق پر کشید و با دلی سراسر عشق و ارادت نسبت به ساحت مقدس سالار شهیدان حضرت ابا عبداللّه الحسین (ع) از این سرای فانی به دیدار آن حضرت شتافت.

پیکر مطهرش را به شهر نجف اشرف بردند و پس از تشیع، در دالان شمال صحن مطهر امیر مؤمنان علی (ع) به خاک سپردند. روحش شاد و یادش جاودانه باد.

ایام حزن و اندوه :

در مجلس اول این کتاب مرحوم شیخ تذکر به حالت حزن و اندوه در ایام ماه محرم را یادآور می شوند که ایام مصیبت اهل بیت علیهم السلام بوده و اسلام در این ایام غریب شده است. مصائب زیادی از جمله: مصیبت تدیّن، مصیبت قطع رحمت و برکات آسمان و زمین، مصیبت صاحب المصیبه و امام مظلوم شیعه و مصیبت پشت مصیبت که اعظم مصیبتها و اشدّ آن مصیبت صاحب المصیبه است.

همچنین کیفیت اقامه عزای سیدالشهدا و تعزیه داری توسط مقام نورانی حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم بیان شده است.

دعای الهی عظم البلاء :

در مجلس دوم در توضیح دعای فرج امام زمان و بیان فرازهای آن که اشاره به عظمت درد و سنگینی بلاء و مصیبت به درگاه الهی دارد و از خدای متعال استدعا میکند که آن منتقم و حجت الهی را زودتر برساند تا از رنج و محنت خارج شود.

کشتی نجات بشر برای رهایی از مصائب عظیمه با دعا و استغاثه به یاری مردمان آخرالزمان می آید...

نفس اماره :

در صفحه 52 کتاب اشاره به برخی دعاها دارد که شکایت از صفات نفس اماره میکند که بسوی خطایا و ذنوب و گناهان شتابان بوده و بر معصیتها حریص است.

سپس مراقبت روح برای سفر آخرت و حالت احتضار و هول قبر و قیامت را تذکر می دهد. و اشاره به این دارد که مهمترین دستاویز و وسیله برای رهایی از عذاب آخرت و خلاصی از مخلد بودن در آتش جهنم، محبه الحسینیه و زیاره الحسینیه علیه السلام است. اغاثه و استغاثه به سیدالشهداء و لبیک یا داعی الله گفتن و دست تمنا به محضر صاحب الوسائل حضرت حسین بن علی علیه السلام دراز کردن، موجب تقرب به ایشان شده و آن حضرت گریه و اندوه را میخرند و قلب و روح را صیقل می دهند.

صلی الله علی الباکین علی الحسین علیه السلام :

در مجلس بعدی ارزش گریه و ذکر مصیبت سیدالشهدا را به قدری بیان می کند که خدا و ملائکه بر فرد عزادار صلوات و درود می فرستند. سفارش بر زیارت حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام در اربعین حسینی و مشارکت در سیل زوار آن حضرت و ثواب عظیم آن از جمله موارد دیگری است که مرحوم شیخ در این کتاب به آن توصیه می کند.

بیعت با سیدالشهداء :

در مجلس پنجم اشاره به این دارد که معرفت به حق امام حسین علیه السلام از دیگر وسائل لبیک و بیعت با آن حضرت است.

زیارت هیچ یک از ائمه لبیک ندارد مگر زیارت سیدالشهداء: لبیک یا داعی الله

مقام اصحاب سیدالشهداء :

فضیلت و بالاترین مقام اصحاب امام حسین علیه السلام و شهدای کربلا در مجلس ششم بیان شده بطوری که از اصحاب جنگ بدر و حتی از مقام اولیاء الله هم بالاتر هستند. از جمله صفات آنها که سادات شهدایند این است که مأموم حقیقی سیدالشهدایند، به عبارت دیگر حاجی خانه کعبه حقیق خدا یعنی وجود مقدس سیدالشهدا بودند. بر ایشان احرام بستند و لبیک گفتند و طواف و هروله و وقوف بجا آوردند و در محضر امامشان مظلومانه و تشنه لب سر از بدن مظهرشان جدا شد و بی غسل و کفن سرهایشان بر نیزه گشت...

آنها صاحب اسرار بودند مثل جناب حرّ و ماجرای توبه و شرمساری و اعتراف به تقصیر و خجالتش که موجب قرب محبوبش شد... یا لیتنی کنت معکم... یعنی ای کاش ما هم جای آنها بودیم و ثواب شهادت را می بردیم.

صفات مختص حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام :

در مجلس هفتم به صفات ممتازی که مخصوص به آن حضرت بوده و در آن شریک ندارد اشاره شده از جمله فضیلت سجده برتربت سیدالشهداء، خواص تسبیح تربت، شفا بودن خاک تربت، از بین رفتن حزن دل مؤمن به محض ورود به خاک کربلا و ...

ذکر مصیبت حضرت قاسم علیه السلام که یادگار امام حسن مجتبی علیه السلام و تازه داماد کربلا بودند و کیفیت عزا شدن عروسی اش بسیار محزون و دلخراش بوده و دل هر مستمعی را به درد می آورد.

الماء الماء :

مرحوم شیخ در مجلس هشتم این کتاب می گوید: روز هشتم محرم کار بر امام حسین و اهل و اصحابش سخت شد چون محاصره بالا گرفت و شریعه فرات احاطه شد و آب را به روی همه بستند. پس این مجلس مجلس آب است!

آبی که مایه خلقت آسمانها و زمین است، از آب خلقت حسین علیه السلام و به واسطه و برکت وجود مقدس آن حضرت بود و متاسفانه همین آب را از ایشان دریغ کردند.

در فضیلت آب دادن به تشنه لبان و سیراب کردن جگر تشنگان روایات و احادیث فراوان آمده است. خداوند چهار سقا برای این تشنگان قرار داده: اول حضرت خاتم الانبیاء، دوم خود امام حسین علیه السلام، سقای سوم حضرت ابوالفضل عباس علیه السلام، و سقای چهارم چشمان دوستداران و گریه کنان آن حضرت می باشد.

در مجلس روز نهم، طبق مقتل بیان شهادت حضرت علی اکبر علیه السلام توسط مرحوم شیخ بیان می شود. کسی که در جمال و ملاحت شبیه پیغمبر بود و در خُلق نیز اشبه خلق الله به پیغمبر. و خلاصه در خَلق و خُلق و منطق و در مراتب جلالت و تعظیم خدا و معرفت، نظیر نداشته است. به طوری که شهادت علی اکبر، وفات سیدالشهداء علیه السلام بوده است.

نصرت اباعبدالله المظلوم :

در مجلس دهم این کتاب، یاری و نصرت مظلوم همان یاری و نصرت خدا بیان شده و چه بهتر که این یاری، یاری حجت الهی باشد که اجر و ثواب آن با خدای متعال است.

در نهایت مجلس دهم تا چهاردهم ذکر مصیبت و آنچه بر حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام در روز تاسوعا و عاشورا گذشت و آنچه بعد از شهادت ایشان و یاران و اصحاب بر سر اهل و عیال آن حضرت آمد و مصیبتهای وارده بر حضرت زینب سلام االه علیها و زنان و دختران آن حضرت شرح داده شده و مستمعین بر بکاء و گریه مجلس را همراهی کردند.